بررسی فراوانی سوء مصرف مواد در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با و بدون سابقه خودزنی در بیمارستان روزبه شهر تهران از تیرماه 1387تا تیرماه 1388

زمینه وهدف: هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی سوء مصرف مواد در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با و بدون سابقه خودزنی در بیمارستان روزبه شهر تهران از تیرماه 1387 تا تیرماه 1388 است. ضرورت انجام طرح: باتوجه به‌ اینکه مطالعاتی درمورد شیوع بالای خودزنی و سوء مصرف مواد در بیماران اختلال شخصیت مرزی وجود دارد و نیز مطالعاتی هم وجود دارد که ارتباط معنی دار بین فراوانی سوءمصرف مواد وخودزنی را دراین بیماران مطرح کرده‌اند (البته با در نظر گرفتن این موضوع که خودزنی یکی از معیارهای تشخیصی اختلال شخصیت مرزی است) ما را برآن داشت که این موارد را در یک دوره زمانی یک ساله درتحقیقی آینده‌نگر در یک بیمارستان ریفرال روان‌پزشکی در شهر تهران به تفکیک مواد مورد سوء مصرف مورد بررسی قراردهیم که خوشبختانه غیر از جنسیت، بقیه پارامترهای ما با سایر مطالعات مذکور تقریباَ همخوانی داشت. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی، بر روی 70 بیمار مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به بیمارستان روزبه، انجام شد. بیمارانی که تشخیص اختلال شخصیت مرزی در آنها براساس ملاک‌های تشخیصی DSM-IV و مصاحبه روان‌پزشکی قطعی شد، وارد مطالعه شدند. به همه این افراد پرسشنامه طراحی شده‌ای شامل رفتارهای خودآزاری و مصرف داروهای مختلف و سوء مصرف مواد مخدر داده شد. اطلاعات جمع‌آوری گردید، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آماری و نرم افزار16.00 SPSS استفاده شد. یافته‌ها: از مجموع 70 بیمار، 7/35% زن و 3/64% مرد بودند. میزان خودزنی در مردها (6/58%) بالاتر بود. ازمجموع 70 نفر 54 نفر (1/77%)سابقه خودزنی و سوء مصرف مواد داشتند و 6 نفر (6/8%) سابقه خودزنی و سوء مصرف مواد را نداشتند. در آنالیزآماری انجام شده، بین بیماران با و بدون سابقه خودزنی از نظر سوء مصرف مواد تفاوت معناداری وجود داشت به‌طوری که فراوانی سوء مصرف مواد در بیماران با سابقه خودزنی بیش‌تر از بیماران بدون سابقه خودزنی بود. همچنین ارتباط معکوسی بین سطح تحصیلات و میزان خودزنی بیماران وجود داشت. به علاوه، 7/66% این بیماران بعد از خودزنی نیاز به اقدامات پزشکی پیدا کرده بودند. چهل نفر (1/57%) بیماران با سابقه خودزنی، سابقه مصرف داروهای روان‌پزشکی داشتند اما ارتباط معناداری بین مصرف این داروها و سوء مصرف مواد و خودزنی وجود نداشت. شایع‌ترین مواد مصرف شده به ترتیب الکل (9/62%)، حشیش (1/57%)، ترامادول (4/41%)، کرک(3/243%) و اکستازی (9/22%) بود. بیمارانی که سابقه خودزنی داشتند، سوء مصرف مواد بیش‌تری داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه و سایر مطالعات مشابه، فراوانی بالای سوء مصرف مواد در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با و بدون سابقه خودزنی را نشان می‌دهد. از این رو، توجه به مسأله سوء مصرف مواد دراین بیماران و لزوم آموزش و برنامه‌ریزی در این زمینه، ضروری به نظر می‌رسد.